Trzydzieści lat projektowania BIM

Cairns Family Health and Bioscience Research Complex w Kanadzie (projekt: architectsAlliance)
Fot. Ben Rahn

ArchiCAD od chwili swego powstania oferował unikalne środowisko projektowania polegające na budowaniu wirtualnej makiety budowli, na podstawie której generowane były samoczynnie rysunki dokumentacji. Możliwość uwzględnienia w wirtualnej makiecie problematyki branżowej limitowana była możliwościami ówczesnych komputerów, jednak już w roku 1987 firma Graphisoft opublikowała koncepcję Wirtualnego Budynku (Virtual Building), zakładającą zintegrowanie w formie modelu całości informacji zawartej dotychczas w wielobranżowej dokumentacji projektowej. Model taki miał stać się swego rodzaju wstępną realizacją przyszłej budowli, pozwalającą wychwycić kolizje i zoptymalizować inwestycję, a także być pomocą podczas jej późniejszej eksploatacji. W ten sposób zostały sformułowane zasady rozwoju technologii BIM, znane obecnie jako kolejne implementacje 4D BIM, 5D BIM i 6D BIM, polegające na uzupełnianiu modelowania BIM o kolejne bloki tematyczne opisujące budowlę w całym cyklu jej powstawania i eksploatacji (dotyczące kosztów, zarządzania budową, kontroli efektywności energetycznej, eksploatacji, a także późniejszego recyclingu materiałów i wyposażenia). Program ArchiCAD jest konsekwentnie rozwijany wg tych zasad, będąc od lat wiodącą aplikacją ustanawiającą standardy technologii BIM.

Istotny krok naprzód
Zmian w nowej edycji ArchiCADa jest wiele. Sprawiają one, że najnowsze dzieło programistów firmy Graphisoft jest istotnym krokiem naprzód nie tylko w rozwoju samego ArchiCADa, ale też w rozwoju technologii BIM. Nowe możliwości, narzędzia i usprawnienia jeszcze bardziej ułatwiają i przyspieszają projektowanie. Przejrzyste, elastyczne i intuicyjnie zrozumiałe środowisko pracy umożliwia szybkie opanowanie nowej wersji programu. Istotne nowości dotyczą wymiany danych pomiędzy członkami wielobranżowego zespołu projektantów, niezależnie od stosowanego przez nich oprogramowania. Nowy ArchiCAD zawiera implementację najnowszej wersji międzynarodowego standardu wymiany danych IFC (IFC 2x3 CV2.0), a także obsługuje format BCF (BIM Collaboration Format). Zmiany w możliwościach komunikacyjnych programu nie są widoczne na pierwszy rzut oka, zasługują jednak na wymienienie ich na pierwszym miejscu, gdyż istotą technologii BIM jest przecież integracja międzybranżowa, a Graphisoft jest liderem porozumienia Open BIM, przyjętego przez większość producentów specjalistycznego oprogramowania inżynierskiego na całym świecie.


Centrum Muzyczne w Budapeszcie (projekt: art1st Design Studio)
Fot. Peter Kis

Fotorealistyczny rendering
Najbardziej widowiskową innowacją w nowym ArchiCADzie, i to w pełnym znaczeniu tego słowa, jest nowy mechanizm fotorealistycznego renderingu – silnik CineRender opracowany przez firmę Maxon, znany z programu Cinema 4D, uważanego za najbardziej zaawansowaną profesjonalną aplikację w tej dziedzinie. ArchiCAD jest dzięki temu jedyną aplikacją inżynierską na rynku udostępniającą swoim użytkownikom techniki wizualizacyjne znane z najpoważniejszych produkcji filmowych. Ważne, że i w tych operacjach udało się zachować zalety ArchiCADa – prostotę i intuicyjność obsługi. Podgląd na żywo pozwala tworzyć zaawansowane wizualizacje bez konieczności czasochłonnego eksperymentowania z ustawieniami scen i efektów, zaś przetwarzanie w tle sprawia, że pracować można szybciej i wygodniej.


Biurowiec PGE GiEK SA w Bełchatowie (projekt: FAAB Architektura Adam Białobrzeski i Adam Figurski)
Fot. Bartłomiej Senkowski

Nowe procedury zarządzania projektowaniem
Ważną nowością usprawniającą pracę zespołów projektowych są nowe procedury stanowiące w pełni zintegrowany system zarządzania przebiegiem projektowania BIM i kontrolowania wprowadzanych zmian. Wsparcie dla formatu PDF pozwala zorganizować sprawny obieg dokumentów pomiędzy członkami zespołu a inwestorem i nadzorem budowlanym. Śledzenie postępu prac i właściwe dokumentowanie przebiegu projektowania pozwala ograniczyć ryzyko nieporozumień i konfliktów związanych z odpowiedzialnością za wprowadzane zmiany. Cały system może działać samoczynnie i jest dostosowany do działania w wielobranżowym środowisku BIM. Graphisoft zapowiada też jeszcze jedną innowację, opracowaną z myślą o największych korporacjach budowlanych. Będzie to zaawansowane środowisko integrujące pracę dużych zespołów projektowych, nazwane „Smart BIM Cloud”. Jest to projekt przyszłościowy, rozwijany wspólnie z japońskimi koncernami Obayashi Corporation i NEC. ArchiCAD 18 jest już przystosowany do pracy w ramach tego ekosystemu.


Translational Research Institute w Australii (projekt: Wilson Architects and Donovan Hill Architects)
Fot. Christopher Frederick Jones

Specjalizowane dodatki
Warto wspomnieć jeszcze o ważnych specjalizowanych dodatkach do programu ArchiCAD, aplikacjach EcoDesigner Star oraz BIMx. Podstawowe procedury EcoDesignera są teraz częścią składową ArchiCADa, dzięki czemu już od wczesnych etapów pracy nad koncepcją można kontrolować zgodność przyjmowanych rozwiązań z zasadami poszanowania energii. EcoDesigner Star jest natomiast samodzielną aplikacją, służącą wykonaniu zaawansowanych analiz energetycznych. To temat ważny, zwłaszcza w kontekście ostatnich zmian w przepisach, EcoDesigner Star zasługuje więc na osobne omówienie. Na uwagę zasługuje też aplikacja BIMx, operująca technologiami BIMx Hyper-models i BIMx Docs. BIMx jest zaawansowaną przeglądarką modelu BIM, działającą na tabletach z systemami operacyjnymi iOS i Android. W żadnym razie nie jest to jednak zabawka, służąca prezentowaniu projektu przy kawie. BIMx umożliwia pełną eksplorację modelu BIM, generowanie w czasie rzeczywistym przestrzennych przekrojów i detali, odczytywanie dowolnie wskazanych wymiarów i powierzchni, a także płynne aktualizowanie modelu w oparciu o dane przechowywane w chmurze. Stwierdzenie, że BIMx może zastąpić na budowie papierową dokumentację, oddaje tylko częściowo innowacyjność tego rozwiązania. Dzięki BIMx informacje zawarte w projekcie mogą stać się na bieżąco modyfikowanym i aktualizowanym strumieniem danych, trafiającym wprost na budowę. Papierowa dokumentacja wydaje się być trudna do wyeliminowania z przyczyn formalnych (podpisy, pieczątki, uzgodnienia), bywały już jednak w historii większe rewolucje, a procedury uznawane za niewzruszone odchodziły w przeszłość nadspodziewanie szybko. Trudno przewidzieć, jak szybko pozbędziemy się z budów ton papierowej dokumentacji, ten proces zaczyna się jednak właśnie teraz.


ArchiCAD 18. Najnowsza wersja programu
Fot. Graphisoft

30. urodziny ArchiCADa
Zbliża się premiera nowej edycji ArchiCADa, oznaczonej numerem 18. Firma Graphisoft poinformowała o tym w komunikacie prasowym 6 maja. Wersja angielska ArchiCADa 18 ma trafić do sprzedaży w czerwcu, wersja polska zapowiadana jest na połowę lipca br. Większość użytkowników programu otrzyma nową wersję w ramach subskrypcji. Nowa edycja ArchiCADa jest edycją jubileuszową – ArchiCAD obchodzi w tym roku 30. urodziny.

Warto zwrócić uwagę, że są to jednocześnie 30. urodziny technologii BIM, gdyż pierwsza wersja ArchiCADa uznawana jest za pierwszą aplikację komputerową działającą w oparciu o podstawowe założenia tej technologii (choć sam termin BIM, ang. Building Information Modeling, pojawił się kilka lat później).

arch. Witold Szymanik


CZYTAJ WIĘCEJ

Xella Polska jednym z prekursorów technologii BIM
BIM - wielka technologia na małych drogach
Poznaj technologię BIM poprzez wirtualne szkolenie od producenta marki Ytong

---