Rewolucja w projektowaniu i kosztorysowaniu

Rozwijana od kilkunastu lat koncepcja BIM jest uważana za największą technologiczną innowację ostatniej dekady, nie tylko w projektowaniu, ale w całym budowlanym procesie inwestycyjnym. Najnowszym rozwiązaniem w tym zakresie jest integracja projektowania z kosztorysowaniem.

Model budynku wczytany do programu Zuzia BIM
Rys. Datacomp

Współpraca branż
Wymiana danych pomiędzy systemami różnych branż na platformie BIM polega de facto na wymianie modeli traktowanych jako zespół danych geometrycznych, materiałowych i wielu innych, zgodnie z technologią BIM. W tym celu w ramach organizacji BSA (Building Smart Alliance) opracowano otwarty i ogólnodostępny format IFC (Industry Foundation Class). Dzięki wymianie danych przez format IFC pomiędzy różnymi systemami wyposażonymi w BIM, istnieje możliwość integracji działań wszystkich uczestników przedsięwzięcia budowlanego. Uwzględnienie dodatkowych parametrów w projektowaniu takich jak koszt realizacji, koszt eksploatacji, czas realizacji inwestycji i inne sprawiają, że przestrzeń projektowania staje się wielowymiarowa. Stąd mowa o projektowaniu wielowymiarowym – MD (Multi Dimensional). Koszt ze względu na jego ważność w praktyce, jest głównym parametrem niegeometrycznym, co uzasadnia potrzebę zajęcia się nim w pierwszej kolejności.

Integracja projektowania i kosztorysowania
Projektowanie w technologii BIM polega na korzystaniu z bibliotek elementów strukturalnych o zdefiniowanych parametrach geometrycznych i materiałowych. Wśród danych utrwalonych w modelu wirtualnym, pierwszorzędne znaczenie dla kosztorysowania mają zapisane wprost przedmiary lub dane służące do ich wyznaczenia.

Pierwsza metoda kalkulacji to droga szybkiej wyceny szacunkowej. Polega ona na wykorzystaniu cennika scalonego skojarzonego z biblioteką elementów BIM. Ceny scalone uwzględniają średnie koszty materiałów, robocizny i sprzętu. Znając ilości robót i ceny scalone można łatwo i szybko wyznaczyć szacunkowy koszt budowli, w zasadzie bez korzystania z rozbudowanych systemów kosztorysowych i znajomości szczegółowych metod kosztorysowania. Do zautomatyzowania tej drogi producenci oprogramowania muszą wykonać pewne czynności wstępne, m.in. obliczyć ceny scalone odpowiadające elementom biblioteki BIM. Dla zapewnienia zgodności pomiędzy elementami biblioteki elementów BIM, cennika czy zbioru specyfikacji należy posłużyć się systemem klasyfikacji. Niestety w Polsce brak jest klasyfikacji opracowanej dla potrzeb budownictwa.

Druga droga odpowiada kalkulacji szczegółowej, w której automatyzacji podlega jedynie sporządzenie przedmiaru, zaś dalsze kroki wykonywane są w systemie kosztorysowym.

Zuzia BIM
Zuzia BIM to pierwsza polska aplikacja integrująca projektowanie i kosztorysowanie. Służy do kosztorysowania na podstawie przedmiaru wczytanego bezpośrednio z modelu wirtualnego utworzonego w systemie CAD wyposażonym w technologię BIM. Model ten może uwzględniać rezultaty pracy architektów, konstruktorów i instalatorów, i powinien być podstawą do sporządzenia kosztorysu wszystkich prac budowlanych i wykończeniowych. Aplikacja składa się z przeglądarki BIM Vision (do bezpłatnego pobrania ze strony Datacomp) oraz współpracującego z nią systemu kosztorysowego. System kosztorysowy jest wyposażony we wszystkie potrzebne funkcje wraz z zapleczem w postaci katalogów i cenników. Przeglądarka pozwala wczytać dane modelu zapisanego w formacie IFC i umożliwia jego wizualizację w różnych trybach renderingu (model „drutowy”, półprzezroczysty, bryła).

Kosztorys dla wczytanego modelu
Rys. Datacomp

Wnioski
Dzięki technologii BIM mamy do czynienia z faktyczną integracją wszystkich branż współpracujących przy opracowaniu projektu. Integracja CAD z kosztorysowaniem skraca czas szczegółowej wyceny na podstawie danych pobranych z wirtualnego modelu budowli. Metoda kalkulacji szczegółowej zrealizowana w obecnej wersji systemu Zuzia BIM wymaga znajomości zasad kosztorysowania. Obecnie opracowywana jest metoda szybkiej wyceny szacunkowej, która wymaga od użytkownika jedynie znajomości podstaw kosztorysowania i może być stosowana przez projektantów w dowolnej fazie projektu, ale wymaga znacznie wyższego poziomu automatyzacji i nakładu pracy przy tworzeniu systemu informatycznego.

(Andrzej Tomana
Datacomp Sp. z o.o.)